امروزه سوخت اصلی اکثر خودروها بنزین است. برای حرکت کردن خودرو، بنزین باید به موتور فرستاده شود. مهمترین وظیفه انواع پمپ بنزین خودرو این است که بنزین را از باک به سیستم سوخترسانی موتور پمپاژ کند. در واقع وظیفه پمپ انتقال بنزین با فشار و حجم مناسب به انژکتور یا کاربراتور است تا موتور بتواند به وظیفه اصلی خود را انجام دهد. اگر پمپ بنزین درست عمل نکند موتور با مشکلاتی مانند عدم شروع به کار، خاموش شدن ناگهانی مواجه شود. اکثر اوقات با تعمیر پمپ بنزین خودرو یا تعویض قطعات این مشکلات حل میشود. آیا میدانیدکدام قطعات پمپ بنزین خودرو نیاز به تعویض دارند؟

کارکرد اصلی پمپ بنزین
پمپ بنزین وظیفه انتقال سوخت به موتور خودرو را دارد و موتور برای عملکرد صحیح به میزان معینی از سوخت در فشار مناسب نیاز دارد. پمپ بنزین این سوخت را از باک استخراج کرده و از طریق لولههای سوخت به سیستم انژکتور یا کاربراتور ارسال میکند. جایی که سوخت با اکسیژن هوا مخلوط میشود و در سیلندرهای موتور احتراق مییابد. بدون پمپ بنزین، سوخت نمیتواند به موتور برسد و خودرو قادر به حرکت نخواهد بود. به همین دلیل، پمپ بنزین نقش اصلی را در سیستم سوخترسانی و عملکرد کلی خودرو ایفا میکند. پمپ بنزین دارای قطعاتی مثل فیلتر، صافی، اتصالات الکتریکی است.
- خود پمپ بنزین: وظیفه اصلی این قطعه، پمپاژ سوخت از باک به سیستم سوخترسانی موتور است.
- فیلتر: این قطعه برای تصفیه بنزین و جلوگیری از ورود ذرات و ناخالصیها به موتور مورد استفاده قرار میگیرد.
- صافی: صافیها به جلوگیری از ورود ذرات بزرگتر به پمپ و سیستم سوخترسانی کمک میکنند.
- اتصالات الکتریکی: این اتصالات برای تامین برق پمپ بنزین و کنترل عملکرد آن ضروری هستند
انواع پمپ بنزین
انواع پمپ بنزین خودرو شامل پمپ بنزین مکانیکی و پمپ بنزین الکتریکی است. با توجه به نوع خودرو و نیازهای سیستم سوخترسانی، انتخاب نوع مناسب پمپ بنزین بسیار مهم است تا عملکرد بهینه و کارایی بالا حفظ شود.
پمپ بنزین مکانیکی (Mechanical Fuel Pump)
این پمپها در خودروهای قدیمیتر استفاده میشوند و معمولاً در کنار موتور قرار دارند. پمپ بنزین مکانیکی با استفاده از حرکت مکانیکی میللنگ یا میلبادامک کار میکند.
پمپ بنزین الکتریکی (Electric Fuel Pump)
این نوع پمپها در خودروهای مدرن و داخل یا نزدیک به باک بنزین قرار دارند. پمپ بنزین الکتریکی با استفاده از برق کار میکند و بنزین را با فشار بالا به سیستم سوخترسانی و انژکتورها منتقل میکند.
علائم خرابی پمپ بنزین چیست؟
پمپ بنزین از قطعات برقی یا مکانیکی خودرو است. خراب شدن پمپ بنزین باعث کاهش قدرت موتور و اخلال در سوخت رسانی خودرو میشود. علائم خرابی پمپ بنزین شامل موارد زیر میشود.
کاهش قدرت موتور
یکی از نشانه های اولیه خرابی پمپ بنزین، کاهش توان موتور در زمان شتاب گیری است. چون پمپ نمی تواند سوخت را بطور کامل به موتور برساند و باعث کاهش قدرت موتور می شود.
روشن نشدن خودرو
یکی از بدترین علائم آسیب دیدن پمپ بنزین روشن نشدن خودرو است. در این حالت پمپ هیچ سوخت رسانی به موتور انجام نمیدهد و در نتیجه موتور ماشین اصلا روشن نمیشود.
شنیدن صدای عجیب از پمپ بنزین
اگر حین کار کردن موتور، صدای ناله، زوزه بلند یا صدای قل قل از مخزن بنزین شنیده شود، احتمالا پمپ بنزین دچار آسیب شده است. بهتر است، این صداها را جدی بگیرید.
افزایش مصرف سوخت خودرو
پمپ بنزین معیوب می تواند باعث هدر رفتن سوخت از طریق نشتی یا تامین سوخت بیش از حد به موتور شود.
تکان های شدید خودرو
اگر هنگام رانندگی با سرعت بالا، متوجه تکانهای شدید خودرو میشوید، احتمالا پمپ بنزین آسیب دیده و موتور به جای دریافت سوخت حجم زیادی هوا دریافت میکند. در این حالت موتور خودرو چندین بار ضربات برق را از خود عبور دهد که باعث حرکتهای شدید میشود.
بالا رفتن دمای موتور خودرو
افزایش بیش از حد دمای موتور خودرو باعث آسیب دیدن قسمتهای مختلف مثل واشر سر سیلندر، پمپ بنزین میشود. اگر دما چیزی حدود ۱۱۵ درجه سانتیگراد و از موتور بخار بلند میشود، احتمالا پمپ بنزین آسیب دیده است.
کاهش عملکرد پدال گاز
یکی دیگر از علائم خرابی پمپ بنزین هم کاهش عملکرد پدال گاز است. افت عملکرد پدال گاز سرعت موتور کاهش پیدا میکند.
علت خراب شدن پمپ بنزین
پمپ بنزین عمل سوخت رسانی را به عهده دارد. عملکرد صحیح این قطعه باعث نرم کار کردن خودرو میشود و اطمینان میدهد که موتور، سوخت را با حجم و فشار مناسب دریافت می کند. پمپ بنزینی که آسیب دیده، میتواند منجر به مشکلات مختلفی کاهش فشار سوخت شود. خراب شدن پمپ بنزین دلایل زیادی دارد که در اینجا به چندتا از مهم ترین عوامل اشاره میکنیم.
رانندگی طولانی مدت با سوخت کم
هر بار که چراغ بنزین خودرو روشن شود، باعث میشود که پمپ برای برقرای جریان پایدار و رساندن سوخت به موتور فشار بیشتری را تحمل کند که در دراز مدت باعث کاهش عمر مفید پمپ بنزین میشود.
ناخالص بودن بنزین
یکی از مهم ترین علت خراب شدن پمپ بنزین، استفاده از بنزین نامرغوب و بیکیفیت است. فیلترهای ورودی میتوانند ذرات آلاینده را تا 70 درصد میکرون جدا کنند. این ذرات میتوانند باعث افزایش رسوب در پمپ میشوند. این رسوبات انباشته شده و ذرات کثیف میتوانند عملکرد موتور را مختل کنند.
مشکلات برقی پمپ بنزین
مشکلات الکتریکی مانند سیمکشی نامناسب یا اتصال کوتاه میتواند باعث خرابی پمپ بنزین شود. همچنین نوسانات جریان برق، با وارد شدن جریان الکتریکی با ولتاژ بالا، باعث آسیب به موتور میشود.
خرابی فیلتر سوخت
اگر فیلتر سوخت مسدود یا خراب شود، فشار بیشتری به پمپ بنزین وارد میشود و ممکن است آن را خراب کند. توجه و نگهداری منظم اجزای پمپ میتواند به کاهش خرابی پمپ بنزین کمک کند.
آیا تعویض مغزی پمپ بنزین کار درستی است؟
همان طور که گفته شد پمپ بنزین خودرو داخل باک قرار دارد به همین دلیل، تعویض پمپ بنزین یکی از مشکلترین و حساسترین کارهای فنی خودرو است. در بعضی از خودروها مانند پژو ۲۰۶ یا پراید، دسترسی به پمپ بنزین از داخل اتاق و زیر صندلی عقب فراهم شده است، اما در برخی دیگر، برای تعویض این قطعه، تعمیرکار مجبور است باک اتومبیل را باز کند. همچنین، به دلیل وجود گاز بنزین داخل باک، تعویض پمپ با خطر همراه است. بنابراین توصیه میشود تعویض توسط تعمیرکار انجام شود. در اینجا برای آگاهی بیشتر تعویض پمپ بنزین سمند را مثال میزنیم:
تعویض پمپ بنزین سمند
مثلا در تعویض پمپ بنزین سمند ابتدا باک بنزین را خالی کنید تا کار راحتتر و ایمنتر شود. سپس صندلی عقب را باز کنید تا به درپوش دسترسی داشته باشید. درپوش را بردارید و اتصالات الکتریکی و لولههای سوخت را جدا کنید. حالا میتوانید پمپ بنزین قدیمی را خارج کنید و پمپ جدید را جایگزین کنید. بعد از نصب پمپ جدید، همه اتصالات و لولهها را به درستی متصل کرده و درپوش و صندلی عقب را دوباره سر جای خود قرار دهید.
اکثر اوقات تعویض مغزی پمپ بنزین میتواند یک راهکار مناسب برای رفع مشکلات پمپ بنزین باشد اما انجام این کار بستگی به شرایط خاص و نوع مشکل دارد. معمولا هزینه تعویض مغزی پمپ بنزین نسبت به تعویض کامل پمپ بنزین کمتر است. اگر مشکل اصلی فقط در مغزی پمپ باشد، تعویض آن میتواند کارایی پمپ را به حالت اولیه بازگرداند.هنگام تعویض مغزی به نکات زیر توجه کنید.

کیفیت و دوام
اطمینان حاصل کنید که مغزی جدید کیفیت بالایی دارد و از برندهای معتبر تهیه میشود. مغزی پمپ بیکیفیت ممکن است دوام کمتری داشته باشد و نیاز به تعویض مجدد داشته باشد.
تشخیص دقیق مشکل
اگر مشکل در قطعات دیگر پمپ باشد، تعویض مغزی به رفع مشکل کمکی نمیکند. پس بهتر است قبل از اقدام به تعویض مغزی با یک مکانیک یا کارشناس خودرو مشورت کنید تا مطمئن شوید که این راهکار مناسب است.
کاهش زمان و دسترسی آسان تر
تعویض مغزی پمپ بنزین نسبت به تعویض کامل پمپ، زمان کمتری میبرد.در برخی خودروها، دسترسی به پمپ بنزین مشکل است و تعویض مغزی میتواند این فرآیند را سادهتر کند.
آیا مغزی پمپ بنزین خودروها با هم متفاوت دارد؟
مغزی پمپ بنزین خودروها منحصر به فرد و قابل جایگزینی با یکدیگر نیست. هنگام تعویض مغزی پمپ بنزین باید مطمئن شوید که قطعه مناسب و سازگار با مدل خودروی خود را انتخاب میکنید. تفاوت مغزی پمپ بنزین در خودروها بستگی به موارد مختلفی از جمله طراحی، قدرت و سازگاری با سیستمهای مختلف سوخترسانی دارد.
مقایسه تفاوت مغزی پمپ بنزین پراید و پژو
مغزی پمپ بنزین پژو، بهخصوص مدلهایی مثل پژو ۲۰۶، به دلیل پیچیدگی بیشتر و استفاده از تکنولوژیهای پیشرفتهتر، دارای طراحی متفاوتی و شامل قطعات پیچیدهتری است.
سیستم سوخترسانی پراید سادهتر است و مغزی پمپ بنزین آن دارای سنسورها و قطعات الکترونیکی کمتر میباشد. سیستم سوخترسانی پژو پیچیدهتر و پیشرفتهتر و دارای سنسورها و قطعات الکترونیکی بیشتری میباشد. قیمت مغزی پمپ بنزین پراید به دلیل طراحی سادهتر و نیازهای کمتر معمولا ارزانتر از مغزی پمپ بنزین پژو است.
مغزی پمپ بنزین پراید دوام کمتری نسبت به پژو دارد، زیرا طراحی آن سادهتر و برای نیازهای پایهای مناسب است اما مغزی پمپ بنزین پژو از مواد با کیفیتتر و با دوامتر ساخته میشود تا بتواند نیازهای بالاتر و عملکرد پیچیدهتر را تحمل کند.
سوالات متداول
هنگام تعویض پمپ بنزین چه قطعات دیگری را باید تعویض کرد؟
هنگام تعویض پمپ بنزین، قطعاتی مثل فیلتر سوخت، صافی بنزین، ممکن است واشرها و اتصالات کهنه و فرسوده نیاز به تعویض داشته باشند.
چگونه بفهمم پمپ بنزین خودرو نیاز به تعویض دارد؟
شنیدن صدای غیرعادی از مخزن سوخت، مشکل در استارت زدن، کاهش یا افزایش ناگهانی شتاب خودرو میتواند نشانهای از خرابی پمپ بنزین باشد.
آیا هنگام پمپ بنزین باید مجموعه پمپ بنزین را تعویض کنیم؟
در اغلب موارد توصیه میشود که مجموعه پمپ بنزین به صورت کامل تعویض شود تا از عملکرد آن اطمینان حاصل شود. تعویض کل مجموعه، علاوه بر پمپ، شامل صافیها، فیلترها و اتصالات نیز میشود که باعث کاهش احتمال خرابیهای آینده و بهبود عملکرد خودرو شود.