ترموستات یکی از قطعات مهم خودرو که بین رادیاتور و موتور قرار گرفته است. Thermostat از طریق لوله‌ای بنام جنت به رادیاتور و از طریق لوله‌های دیگری به موتور وصل می‌شود و مثل یک سوپاپ عمل می‌کند. آیا از علائم خرابی ترموستات خودرو اطلاع دارید؟ ترموستات وظیفه تنظیم دمای موتور را به عهده دارد. زمانی که دمای موتور افزایش می‌یابد، ترموستات باز و مایع خنک کننده از رادیاتور به موتور منتقل می‌شود اما هنگام کاهش دما به گرم شدن موتور کمک می‌کند. اگر ترموستات عمل نکند چه اتفاقی می افتد؟ با دانستن علائم خراب شدن ترموستات می‌توانید از خسارت و آسیب های بعدی جلوگیری کنید.
کارکرد ترموستات
از آنجایی که موتور باید در یک محدوده دمایی مناسب کار کند به همین دلیل برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دمای موتور، یک سیستم خنک کننده در خودرو قرار داده شده است. این سیستم، جریان آب را با دمای کم به دور موتور می‌چرخاند. به‌‌علت تفاوت دما بین موتور و مایع خنک کننده، دمای موتور تنظیم خواهد شد. همچنین این سیستم در روزهای سرد به گرم شدن موتور کمک می‌کند. دمای استاندارد موتور 85 درجه سانتی گراد است. بالاتر رفتن از این محدودی استاندارد باعث داغ شدن و به اصطلاح جوش آوردن موتور می‌شود و کاهش آن افزایش غلظت روغن موتور را به همراه خواهد داشت. پس اگر، روغن کاری قطعات موتور به خوبی صورت نگیرد، باعث خسارت و بروز علائم خرابی ترموستات خودرو می‌شود.
علائم خراب شدن ترموستات
ترموستات قطعه‌ای کوچک و تقریبا ارزان قیمت که در سیستم خنک کننده خودرو نقش اساسی دارد. از مهم‌ترین نشانه‌های خرابی ترموستات خودرو می‌توان به جوش آوردن موتور ماشین اشاره کرد. اگر نمی‌خواهید موتور خود را به طور کامل تغییر دهید، باید به علائم خراب شدن ترموستات توجه کنید.
گرمای یا سرمای بیش از حد
گرم شدن یا سرد شدن بیش از حد موتور خودرو، شایع ترین علامت خرابی ترموستات است. گاهی ترموستات خودرو به دلیل فرسودگی در حالت بسته گیر می‌کند. در این حالت، ترموستات اجازه نمی دهد مایع خنک کننده به رادیاتور برسد. در نتیجه، موتور بیش از حد گرم و باعث آسیب شدیدتر می شود.
دمای ثابت یا نامناسب
یکی از نشانه‌های خرابی ترموستات در خودرو، حفظ دمای ثابت یا نامناسب است. اگر ترموستات درست کار نکند، ممکن است موتور یا خیلی سرد یا خیلی گرم شود و یا در دمای ثابتی باقی بماند که این مشکل می‌تواند عملکرد ماشین را تحت تاثیر قرار دهد.
افزایش مصرف سوخت
افزایش مصرف سوخت نشانه خرابی ترموستات می‌باشد. وقتی ترموستات درست عمل نکند و موتور بیش از حد گرم یا سرد شود، مصرف سوخت افزایش می‌یابد ؛ زیرا موتور برای حفظ تعادل دما باید بیشتر کار کند.
نشت مایع خنک کننده
نشت مایع خنک‌کننده یکی از مشکلات مهم در خودروها است که می‌تواند منجر به آسیب جدی به موتور شود. این مایع معمولا به رنگ سبز، بسیار رقیق و با بوی تند است. توجه به این نشانه‌ها و رفع سریع آن‌ها می‌تواند ازآسیب بزرگ‌تر و پرهزینه‌تر موتور جلوگیری کند.
مصرف روغن خودرو
اگر ترموستات آسیب دیده باشد نمی‌تواند دمای موتور را متعادل کند؛ در نتیجه دمای موتور افزایش یافته و باعث بخار شدن روغن می‌شود. بنابراین دمای متعادل موتور علاوه بر کاهش مصرف سوخت و مایع خنک کننده در مصرف روغن خودرو نیز تاثیرگذار است.
شنیدن صداهای عجیب
یکی دیگر از علائم خرابی ترموستات شنیدن صداهایی مثل صدای غرش، جوش یا تق تق از رادیاتور است. همه این نشانه ها به مشکلی در سیستم خنک کننده ماشین اشاره دارد. البته تشخیص اینکه صدا مربوط به خرابی چه قطعه ای است برای راننده عادی سخت بوده و باید حتما به تعمیرگاه مراجعه کنید.
مشکلات بخاری
اگر بخاری داخل ماشین را گرم نمی‌کند یا زمان زیادی برای گرم شدن طول می کشد، ممکن است ترموستات خراب باشد. زمانی که ترموستات درست عمل می‌کند، جریان آب خنک‌کننده را به سمت هسته بخاری هدایت می‌کند و باعث می‌شود هوای گرم به داخل کابین برسد.
کم شدن مایع خنک‌کننده
خرابی ترموستات می‌تواند باعث وارد شدن مایع خنک‌کننده به موتور شود که باعث کم شدن سطح مایع خنک‌کننده در رادیاتور می‌شود. اگر بطور مرتب مایع خنک کننده را شارژ می کنید، احتمالا ترموستات خراب شده است. البته توصیه شده در فصل های گرم سال حداقل هفته‌ای یک بار سطح آب خودرو را چک نمایید.
کارکرد ضعیف موتور
ترموستات تاثیر زیادی بر عملکرد موتور دارد. هنگامی که ترموستات از کار می افتد، باعث مشکلاتی مثل کاهش مصرف سوخت یا نارسایی در سوخت‌دهی می‌شود؛ زیرا موتور باید جبران عدم تعادل دما سخت‌تر کار کند و در نتیجه راندمان سوخت کاهش یابد.
اگر ترموستات عمل نکند چه اتفاقی می افتد
عمل نکردن ترموستات خودرو باعث ایجاد مشکلات جدی درموتور ماشین می‌شود. اگر موتور بیش از حد گرم یا سرد بماند، در هر دو حالت باعث افزایش مصرف سوخت و کاهش کارایی موتور می‌شوند. همچنین، خرابی ترموستات می‌تواند باعث خرابی بخاری خودرو و ایجاد رسوبات در موتور و سیستم خنک‌کننده شود. به همین دلیل، باید ترموستات را به طور منظم بررسی و در صورت نیاز تعویض کرد تا از این مشکلات جلوگیری شود.
عوارض حذف ترموستات
برخی از رانندگان در فصول گرم سال اقدام به برداشتن ترموستات خودرو می‌کنند تا از جوش آوردن خودرو جلوگیری شود. جدا کردن ترموستات شاید در لحظه جوابگو باشد و دمای خودرو را پایین بیاید، اما باید به این نکته توجه کنیم دمای خودرو باید در محدوده ثابت و معینی باشد. کم یا زیاد شدن بیش از حد این دما می تواند آسیب جدی به خودرو وارد کند. برداشتن ترموستات باعث می‌شود مایع خنک‌کننده دائما بین موتور و رادیاتور جریان یابد و دمای موتور به حد استاندارد نرسد.
برخی از این مشکلات حذف ترموستات عبارتند از
- ترموستات وظیفه دارد دمای موتور را در محدوده ثابتی نگه دارد. بدون ترموستات، موتور سریع‌تر گرم و دمای آن بیش از حد افزایش می‌یابد و باعث آسیب به قطعات موتور شود.
- برداشتن ترموستات باعث می‌شود مایع خنک‌کننده دائماً بین موتور و رادیاتور جریان یابد و دمای موتور به حد استاندارد نرسد. در نتیجه غلظت روغن زیاد می‌شود و نمی‌تواندقطعات موتور را به‌خوبی روغن کاری کند. قطعاتی مانند میل‌لنگ، پیستون و شاتون تحت فشار بیشتری کار می‌کنند و در بلندمدت دچار خرابی می‌شوند.
- برداشتن ترموستات خودرو در زمستان باعث می‌شود که بخاری و سیستم گرمایشی به‌درستی عمل نکنند، زیرا دمای آب رادیاتور دیر گرم می‌شود و به حد استاندارد نمی‌رسد. این موضوع باعث می‌شود که بخاری هوای گرم و کافی تولید نکند.
ترموستات یک قطعه حیاتی در سیستم خنک‌کننده خودرو است و برداشتن آن می‌تواند باعث مشکلات جدی و کاهش عمر مفید موتور شود. در صورت نیاز به تعمیر یا تعویض ترموستات، بهتر است از یک مکانیک متخصص کمک بگیرید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
تست سالم بودن ترموستات
ساده ترین راه برای تست سالم بودن ترموستات تشخیص از روی ماشین است. موتور ماشین را روشن نگه بدارید و اجازه دهید موتور 2 تا 4 دقیقه کار کند. لوله ی منتهی به بالای رادیاتور را لمس کنید. در حالت عادی این لوله سرد است. لوله داغ نشان دهنده خرابی ترموستات است. هنگام تست ترموستات،گرم بودن دو شلنگ بالا و پایین نشانه خوبی نیست و حتما باید به تعمیرگاه مراجعه نمایید.
راه دیگر تشخیص سالم بودن ترموستات تست با آب جوش است. ابتدا با کمک دماسنج، آب را تا حدی گرم کنید که حداقل بیست درجه بالاتر از دمای باز ترموستات باشد. سپس ترموستات را در ظرف آب داغ بیندازید (مطمئن شوید که عمق آن به اندازه ای باشد که کل ترموستات را بپوشاند). همزمان دماسنج و ترموستات را چک کنید تا ببینید ترموستات در چه دمایی عمل می‌کند و باز می‌شود. با توجه به دمای حک شده روی ترموستات، اگر زودتر یا دیرتر از این بازه زمانی ترموستات باز عمل کند. احتمالا معیوب است.
پایان
خرابی در ترموستات می‌تواند به شدت عملکرد موتور را تحت تاثیر قرار دهد و در نتیجه، بر رانندگی و کارایی ماشین تاثیرگذار باشد. همه این علائم ممکن است به مشکلات دیگری هم مربوط باشند اما اگر تعدادی از این نشانه‌ها در خودروی شما وجود دارد، ممکن است ترموستات مشکل داشته باشد و نیاز به تعمیر یا تعویض داشته باشد.
فروشگاه یدک حقیقت با ارائه قطعات اصلی و باکیفیت، به شما اطمینان می‌دهد، تا کالای با کیفیت را با خیال راحت تری خریداری نمایید.
سوالات متداول
1-آیا می توانم با ترموستات آسیب دیده رانندگی کنم؟
از نظر فنی رانندگی بدون ترموستات امکان پذیر است. اما اگر با ترموستات خراب رانندگی کنید، ممکن است ماشین شما بیش از حد گرم شود و باعث آسیب شدید به اجزای موتور شود. همچنین مصرف سوخت بالاتر و فرسودگی بیش از حد موتور را به همراه خواهد داشت.
2-مهم‌ترین علائم خراب شدن ترموستات خودرو پراید چیست؟
گرم شدن یا سرد شدن بیش از حد موتور خودرو، کاهش حجم مایع خنک کننده و افزایش مصرف سوخت از علائم خرابی ترموستات است.
3-عمر مفید ترموستات چقدر است؟
عمر ترموستات در خودروها متفاوت است. ولی در حالت عادی ترموستات باید هر 50 هزار کیلو متر، یا سالی یک بار تعویض شود.