هر راننده‌ای حداقل یک‌بار با موقعیتی مانند پاره شدن تسمه تایم خودرو مواجه شده است. فرض کنید شما در حال رانندگی هستید و ناگهان صدای بلندی شبیه به صدای شکستن یک شیشه از موتور خودرو می‌شنوید و خودرو ناگهان متوقف می‌شود. این اتفاق نشان دهنده پاره شدن تسمه تایم است، که نه تنها به صورت ناگهانی خودرو را متوقف می‌کند بلکه می‌تواند به سرعت هزینه‌ها و نگرانی‌های زیادی را برای راننده به همراه داشته باشد.
تسمه تایم یکی ازمهم‌ترین اجزای موتور خودرو است، که نقش حیاتی در هماهنگی و عملکرد صحیح موتور دارد. پاره شدن تسمه تایم باعث مشکلات موتوری مثل، خرابی یاتاقان‌ها، آسیب به میل‌لنگ و میل‌سوپاپ می‌شود. استارت زدن پس از پاره شدن تسمه تایم، این مشکلات را بیشتر و پر هزینه‌تر می‌کند و عمر مفید موتور را کاهش می‌دهد. در ادامه، جزئیات بیشتری درباره این موضوع ارائه خواهیم کرد تا بتوانید از خودروی خود به بهترین شکل مراقبت کنید.
نقش تسمه تایم در موتور خودرو
تسمه تایم یا تسمه تایمینگ یکی از اجزای مهم موتور خودرو است، که با چرخش میل‌لنگ، میل‌سوپاپ را هم می‌چرخاند و این چرخش‌ها باید دقیقاً هم‌زمان باشند. تسمه تایم در طول خود دارای دندانه‌هایی است که به میل‌لنگ و میل‌سوپاپ متصل می‌شود و از لغزش و جابه‌جایی تسمه جلوگیری می‌کند. این هماهنگی برای عملکرد صحیح و کارآمد موتور بسیار مهم است.
جنس خاص و طراحی مناسب تسمه تایم باعث کاهش لرزش و صدا در حین انتقال حرکت می‌شود، که این ویژگی به بهبود کارایی و کاهش نویز موتور کمک می‌کند. مواد مقاومی که در ساخت تسمه تایم استفاده می‌شود، باعث می‌شود که این تسمه عمر مفید بالایی داشته باشد و نیاز به نگهداری و تنظیمات مداوم ندارد، اما باید طبق زمان‌بندی مشخص تعویض شود تا از خرابی و نقص در عملکرد موتور جلوگیری شود.
چرا استارت زدن بعد از پاره شدن تسمه تایم خطرناک است؟
پاره شدن تسمه تایم، به موتور آسیب زیادی وارد می کند. برای گاهب بیشتر، مهم ترین آسیب‌های ناشی از استارت زدن بعد از پاره شدن تسمه تایم اشاره می‌کنیم.
- مهم‌ترین آسیب پس از پاره شدن تسمه تایم و استارت زدن موتور، خرابی و کج شدن سوپاپ‌ها است. وقتی تسمه تایم پاره می‌شود، هماهنگی بین حرکت سوپاپ‌ها و حرکت پیستون‌ها در موتور از بین می‌رود. این باعث می‌شود که سوپاپ‌ها به پیستون‌ها بخورند، و منجر به ترک خوردن یا تاب برداشتن سرسیلندر شود.
- وقتی سوپاپ به پیستون بخورد، ممکن است باعث شکستن یا خم شدن سوپاپ، شکستن قلمه‌های سوپاپ، خرابی روکش سر سیلندر (head) یا حتی خرابی سر سیلندر (cylinder head) شود. این نوع خرابی‌ها اغلب پرهزینه و زمان‌بر است.
- با پاره شدن تسمه تایم، اجزای مختلف موتور بدون هماهنگی به حرکت خود ادامه می‌دهند که می‌تواند باعث ایجاد فشار و سایش اضافی روی یاتاقان‌ها و دیگر اجزای متحرک موتور شود.
- در برخی موارد، پاره شدن تسمه تایم و استارت زدن می‌تواند منجر به تخریب کامل موتور شود که نیاز به تعویض یا تعمیرات اساسی موتور خواهد داشت.
مهم‌ترین علائم پاره شدن تسمه تایم
علائم پاره شدن تسمه تایم در هر خودرو متفاوت است. در اینجا چند تا از رایج ترین علائمی که باید به آنها توجه کنید آورده شده است. اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، خودرو خود را در اسرع وقت نزد یک تعمیرکار ماهر ببرید.
شنیدن صدای ناهنجار
در شرایط عادی موتور باید صدایی نرم و ثابت داشته باشد. شنیدن صداهای غیرعادی از سمت موتور، مانند صدای ضربه‌های متوالی، صدای شکستن شیشه و صدای تیک تاک از نشانه‌های پاره شدن تسمه تایم می‌باشد.
نشت روغن یا سوخت
نشت روغن از مهم‌ترین نشانه پاره‌گی و فرسوده شدن تسمه تایم است. پاره شدن تسمه تایم ممکن است باعث نشت روغن از کاور تسمه تایم یا نشت سوخت از سیستم موتور شود.
روشن شدن چراغ هشدار در صفحه داشبورد
در بعضی خودروها، پاره شدن تسمه تایم ممکن است باعث روشن شدن چراغ هشدار موتور (Check Engine) در صفحه داشبورد شود، که نشانگر مشکل جدی در سیستم موتور است.
روشن نشدن موتور
روشن نشدن ماشین، نشانه شل شدن یا پاره شدن تسمه تایم است. پاره شدن تسمه تایم از چرخش شفت بادامک هنگام چرخش میل لنگ جلوگیری می کند و خودرو به هیچ وجه روشن نمی‌شود.
ناپایدار بودن موتور
عملکرد نامنظم موتور مانند افت قدرت و نامنظم شدن ارتعاشات موتور از نشانه پاره شدن تسمه تایم است.
توقف ناگهانی بدون هشدار قبلی
توقف ناگهانی خودرو ممکن است به دلیل از کار افتادن موتور که ناشی از پاره تسمه تایم باشد، و باعث قطع تامین نیروی موتور می‌شود و خودرو بدون هیچ هشداری توقف می‌کند.
اگر به هر یک از این علائم برخورد کردید یا شک دارید که تسمه تایم خودرو شما ممکن است پاره شده باشد، بهتر است فوراً خودرو را برای بررسی و تعمیر به یک مکانیک متخصص ارجاع دهید تا از وقوع آسیب جدی به موتور جلوگیری شود.
اقدامات ضروری پس از پاره شدن تسمه تایم
پاره شدن تسمه تایم ممکن است باعث آسیب‌های جدی برای موتور و سایر اجزای خودرو منجر شود پس از پاره شدن تسمه تایم، اقدامات ضروری و مهم عبارتنداز:
خاموش کردن موتور: در صورتی که شنیدید یا حدس می‌زنید که تسمه تایم پاره شده است، باید فوراً موتور خودرو را خاموش کنید تا از آسیب دیدن بیشتر قطعات جلوگیری کنید.
عدم تلاش برای روشن کردن مجدد موتور: پس از خاموش کردن موتور، نباید سعی کنید که آن را دوباره روشن کنید. این کار ممکن است باعث تماس نامناسب بین قطعات موتور و آسیب دیدن بیشتر شود.
تماس با تعمیرکار: اگر تسمه تایم پاره شده است، بهتر است با تعمیرکار تماس گرفته یا به یک کارگاه معتبر برای بررسی و تعیین میزان آسیب به موتور مراجعه کنید. آنها می‌توانند بررسی کنند که آیا قطعات دیگری مانند سوپاپ‌ها، تیرگی‌ها یا کام‌ها نیز آسیب دیده‌اند.
تعویض تسمه تایم و قطعات آسیب‌دیده: در صورت تایید آسیب به تسمه تایم و قطعات دیگر موتور، باید تسمه تایم و همه قطعات آسیب‌دیده مانند سوپاپ‌ها، تیرگی‌ها یا کام‌ها را تعویض کنید.
بررسی دقیق موتور: بعد از تعویض تسمه تایم، موتور باید به دقت بررسی شود تا اطمینان حاصل شود که همه قطعات به درستی هماهنگ شده‌اند و خودرو آماده استفاده دوباره است.
پس از تعمیر موتور، بهتر است روغن موتور و فیلترها تعویض شوند تا اطمینان حاصل شود که هیچ آلودگی یا قطعات فلزی در روغن موتور باقی نمانده است.
این اقدامات به شما کمک می‌کنند تا از آسیب دیدگی بیشتر به موتور جلوگیری کرده و هزینه‌های تعمیراتی را کاهش دهید.
هزینه پاره شدن تسمه تایم
هزینه تعویض تسمه تایم بسته به نوع خودرو و نوع موتور متفاوت است.مثلا تعویض تسمه تایم خودروهای با موتور 1800 سی‌سی (مرسوم به XUV)، مثل پژو ۴۰۵، پارس به دلیل پیچیدگی و سختی بیشتر، نسبت به تعویض تسمه تایم پراید بسیار بالاتر است.
تعمیرات پس از پاره شدن تسمه تایم ممکن است به طور قابل توجهی هزینه‌بر باشد، مثل: تعویض تسمه تایم، بازسازی قطعات داخلی موتور، و هزینه‌های کاری و زمانی برای تعمیرات.
گارانتی تسمه تایم
گارانتی تسمه تایم معمولاً به مدت زمانی یا مسافتی که خودرو طی می‌کند، بستگی دارد. این گارانتی توسط تولید کننده تسمه تایم ارائه می‌شود. مثلا مدت زمان می‌تواند بین 1 تا 3 سال باشد. برخی تولیدکنندگان نیز ممکن است پوشش بیشتری ارائه دهند که شامل تعمیر یا تعویض قطعات آسیب‌دیده دیگر موتور باشد که به دلیل پارگی تسمه تایم دچار آسیب شده‌اند.
گارانتی ممکن است شامل شرایطی باشد که در صورت رعایت نشدن آنها، گارانتی باطل می‌شود. به عنوان مثال، نصب تسمه تایم باید توسط یک مکانیک مجاز انجام شود یا ممکن است نیاز به سرویس‌های منظم و ثبت‌شده در کتابچه سرویس خودرو باشد. برای اطلاعات دقیق‌تر، باید به دفترچه راهنمای خودرو یا وب‌سایت تولید کننده مراجعه کنید تا از شرایط و مدت زمان دقیق گارانتی تسمه تایم خودرو خود مطلع شوید.
توجه کنید که گارانتی تعویض تسمه تایم، حداکثر تا تاریخ ذکرشده بر روی محصول ثبت می‌شود. پس از انقضای تاریخ روی بسته بندی تسمه تایم، تسمه فاقد گارانتی خواهد بود. از خرید و نگهداری طولانی مدت تسمه خودداری کنید.
نگهداری از تسمه تایم
علاوه بر کیفیت و برند تسمه تایم، سعی کنید روغن موتور با کیفیت استفاده کنید چون در عمر مفید تسمه تایم تاثیرگذار است. تعویض تسمه تایم بر اساس زمان‌بندی پیشنهادی سازنده خودرو می‌تواند از بسیاری از مشکلات جلوگیری کند. همچنین، انجام بازرسی‌های منظم و توجه به هر گونه علائم هشدار دهنده مثل صدای غیر معمول از موتور در طول عمر مفید تسمه تایم و جلوگیری از هزینه های سنگین تعمیر خودرو تاثیر زیادی دارد.
نتیجه‌گیری
پاره شدن تسمه تایم می‌تواند خسارات جدی به موتور خودرو وارد کند . استارت زدن بعد از این حادثه می‌تواند وضعیت را بدتر کند. با داشتن آگاهی و انجام اقدامات پیشگیرانه می‌توانید از بسیاری از این مشکلات جلوگیری کنید. فراموش نکنید، همواره تسمه تایم خودرو خود را بررسی کنید و در صورت نیاز به تعویض، بدون تاخیر این کار را انجام دهید.
شما می‌توانید برای خرید این محصول و سایر قطعات باکفیت به فروشگاه(یدک حقیقت) مراجعه نمایید. یا به صورت آنلاین و با خیال راحت قطعه مورد نیاز خود را سفارش دهید.
سوالات متداول
چه زمانی باید تسمه تایم خود را تعویض کنم؟
تاریخ مشخصی در مورد زمان تعویض تسمه تایم وجود ندارد، و به تعداد دفعات استفاده از خودرو و برند و مدل وسیله نقلیه بستگی دارد.
مهم‌ترین علائم تسمه تایم فرسوده چیست؟
تسمه تایم فرسوده علائمی مثل،نشت روغن، روشن نشدن موتور، شنیدن صداهای عجیب از موتور خودرو دارد.
مهم‌ترین اقدام بعد از پاره شدن تسمه تایم چیست؟
باید خودرو به نزدیک‌ترین تعمیرگاه بکسل شود و تسمه تعویض شود، هنگام تعویض تسمه، به گارانتی و کیفیت تسمه جدید توجه شود.